Samen overkop: Beleving en verwerking wanneer er zorgen zijn in de ontwikkeling van je kind

Overkop, (rond)tuimelen, een buiteling maken,... We kennen het allemaal, dat gevoel van overkop te gaan. Nieuwsgierig wandel je het pretpark binnen en je kiest er een leuke attractie uit. Vol spanning neem je plaats. Je hart gaat sneller slaan, je bloed begint te stromen. De attractie start en de kriebels gieren door je lijf. Je ervaart sensaties die je niet verwacht had. Emoties gaan alle kanten op.  Er gebeurt op zo’n moment zoveel in ons lichaam en in ons hoofd. Je krijgt het gevoel dat je hoofd ervan gaat tollen.

Overkop gaan kan echter ook in het dagdagelijkse leven gebeuren. Want ook wanneer dingen anders lopen dan verwacht of gehoopt kan je overkop gaan. Je maakt je zorgen over je kind of er werd misschien een diagnose bij hem of haar vastgesteld. Jouw wereld gaat OVERKOP en je hoofd gaat tollen…

Dinsdag avond 25 Januari het moment waarop we de diagnose van Zayne te horen kregen.

Een moment waarvan we al een jaar hoopten dat het zou gaan gebeuren.

Je kijkt uit, of beter gezegd, je snakt naar duidelijkheid, antwoorden op je vele vragen, een schets van wat mogelijks komen gaat.

En ergens hoop je het leven weer op te pakken zoals je het toen je zwanger was in gedachten had, dat je deze situatie achter je kan laten. Dit is natuurlijk totaal niet reëel, maar ergens heb je toch die hoop.

De hoop dat het gewoon een slechte droom was, je wakker schrikt en dat alles dan gewoon weer normaal is. Maar dan spreken ze de naam uit….

Lees het hele verhaal op: https://mamaplaats.nl/blog/kind/de-diagnose-van-ons-zoontje 

 KERN

In de eerste momenten nadat je de diagnose van je kind krijgt wordt je aangetast in je KERN en je voelt en beleeft van alles. KERN staat voor Kontrole, Eigenwaarde, Rechtvaardigheidsbesef en Nu.

Als je wordt aangetast in je kern dan verkeer je in een soort crisissituatie. Denk bijvoorbeeld aan het moment waarop je de diagnose van je kind te horen krijgt of het moment waarop je jezelf grote zorgen maakt. Er komen veel vragen en gevoelens naar boven. Je hebt het gevoel dat je de controle, alle grip, een deel van je autonomie, verliest. Dit kan gevoelens van angst en onzekerheid meebrengen.

Je gaat je eigenwaarde in vraag stellen. Wat doet het met je als je een kind krijgt met zorgen in de ontwikkeling?, Wat kon ik doen om dit te voorkomen?, Wat heb ik fout gedaan?,… Vaak komen er schuldgevoelens naar boven.

Je vraagt je af of dit wel rechtvaardig is. Waaraan heb ik dit verdiend? Wat heb ik fout gedaan? Dit is niet eerlijk. Gevoelens van boosheid nemen het voortouw.

Het verwerkingsproces begint. Je gaat je afvragen hoe het nu verder moet. Hoe ziet de toekomst eruit?, Wat gebeurt er nu?... Je neemt afscheid van de toekomst die je had verwacht of had gehoopt te hebben.

In de volksmond wordt er ook vaak over tijd gesproken. Want we weten toch allemaal dat tijd alle wonden heelt en rozen baart. Natuurlijk is het niet altijd zo vanzelfsprekend. We weten dat het verwerkingsproces van de diagnose van je kind tijd vraagt. Gevoelens van machteloosheid, verdriet, boosheid, enz. kunnen op elk moment en geheel onverwacht opduiken. Tijd heelt dan niet altijd alle wonden of baart niet altijd rozen. Misschien brengt tijd wel raad en leer je gaandeweg een manier vinden om met dit alles om te gaan.

Bron: Haverkamp, A. (2010). Dolgelukkig zijn wij. Onwaarschijnlijk eerlijk. Een boek dat je treft als een mokerslag. Nieuwamsterdam.

Slingeren tussen verlies en herstel

We omschreven datgene wat je meemaakt, na het opmerken van zorgen in de ontwikkeling van je kind of na het krijgen van een diagnose van je kind, hierboven als een verwerkingsproces. In zijn boek ‘Helpen bij verlies en verdriet’ beschrijft Manu Keirse het proces echter als een rouwproces. Meer specifiek spreekt hij over chronische rouw omdat het gaat over verdriet om een verlies dat nooit eindigt. Het kind blijft leven en van ouders en de omgeving vraagt dit voortdurende aanpassingen en verandering om te kunnen beantwoorden aan de specifieke zorgnoden. Het gaat over leven met levend verlies.

Je ervaart intense golven van verdriet die blijven terugkomen, gevoelens van opstandigheid die niet zomaar verdwijnen en je komt niet tot aanvaarding van de beperking. Er zijn en blijven vaak veel vraagtekens en de toekomst is onzeker. Dit is allemaal heel normaal.

Bron: Keirse, M. (2017). Helpen bij verlies en verdriet (Zevende druk). Lannoo.

In de theorie rond verwerking, rouw en verlieservaringen spreekt men over een duaal procesmodel. Denk terug aan de achtbaan. Deze keer zoeft het karretje in een slingerbeweging van links naar rechts. En af en toe ga je eens overkop.

Zoals je op de afbeelding kan zien zoeft het karretje tussen de verliesoriëntatie en de hersteloriëntatie. Het verlies en de zorgen in de ontwikkeling van je kind/ de diagnose vragen aandacht maar aan de andere kant is er het eigen leven dat verder gaat en de aanpassingen die nodig zijn om verder te kunnen. Net zoals het karretje zoeft tussen de beide kanten zien we ook ouders, brussen en grootouders slingeren tussen verlies en herstel. Wat nu net de invulling is aan beide kanten verschilt van persoon tot persoon. Zo zal de ene bijvoorbeeld verlies/verdriet vermijden en afleiding zoeken in het werk terwijl de ander zich helemaal zal focussen op al de administratie die er dient te gebeuren na de diagnose,...

De slingerbeweging is in het begin vaak erg groot en uitgerokken. Het heen en weer slingeren tussen de beide kanten kan dan ook erg snel gaan. Geleidelijk aan zal de slingerbeweging geminimaliseerd worden. Er kan op deze manier een meer comfortabel ritme ontstaan tussen verlies en herstel.

Weet ook dat we heftige emoties vaak in kleinere stukjes toelaten zodat ze behapbaar blijven voor ons. Dit is een gezonde strategie die we vaak automatisch toepassen. Dit ook omdat we weten dat verwerking en beleving uitputtend kunnen zijn. Afleiding, vrije tijd en zelfzorg zijn dus welkom en kunnen ondersteuning bieden om het vol te houden, veerkrachtig te zijn en te blijven en niet over kop te blijven gaan.

https://www.dehoogstraat.nl/wp-content/uploads/2019/11/Werkvormenboek-Slingeren-tussen-Verlies-en-Herstel-publicatieversie.pdf

Leestips 

Jullie staan er niet alleen voor. Er zijn vele gezinnen die een gelijkaardig verhaal meemaken. We delen dan ook graag enkele leestips waarin ouders over hun eigen verwerkingsproces schrijven. 

Blog: Profiel van aoneofakindstory | Mamaplaats

Boek: Dolgelukkig zijn wij. Onwaarschijnlijk eerlijk. Een boek dat je treft als een mokerslag. - Annemarie Haverkamp