Meer weten over brussen
- Wegwijs
- 4 jun
- 5 minuten om te lezen

In deze rubriek geven we een graag een overzicht van interessante boeken, websites, podcasts en de methodiek van de brussenkoffer, die het thema ‘Brussen’ illustreren en verder uitdiepen.
Boeken
Boeken die uit te lenen zijn via onze Autitheek hebben een sterretje (*) en een link naar het uitleensysteem. De Autitheek is elke dag open van 9:00 tot 12:00 en van 13:00 tot 16:00. Je kan ook boeken reserveren via wegwijs@stijn.be.

Groene appels en zussenknuffels door Stijn Vandevelde
In dit boek komen vier brussen aan het woord, ze vertellen elk op hun eigen manier hoe hun gezin en hun leefwereld er uit ziet. Door hun verhalen krijgen we inzicht in het perspectief van de brus. Het boekje is gericht op kinderen en jongeren, hun ouders en familie.

Broers- en zussenboek
door Anjet van Dijken
In het Broers- en zussenboek geven 36 kinderen en volwassenen een inkijk in hun leven met een broer of zus met een handicap, ziekte en/of stoornis. Naast de verhalen van deze brussen, vind je in dit boek ook nog tips voor brus én ouders.

Broers en zussen van speciale en gewone kinderen - Invloed op ontwikkeling en gedrag door Frits Boer
In dit complete handboek wordt de broer-zusrelatie beschreven vanuit het levensloopperspectief. Thema’s als rivaliteit, loyaliteit en de plaats in de kinderrij komen onder andere aan bod. Daarnaast wordt er ook speciale aandacht geschonken aan hoe het is om op te groeien met een brus met een beperking, ziekte of stoornis. De centrale vraag is dan hoe ogenschijnlijk belastende ervaringen een positieve wending kunnen krijgen.

Ik ben er ook nog!
door Femke Quadackers
In dit boek geven broers en zussen van verschillende leeftijden inzicht in hun leven, gedachten en gevoelens. Hoe is het om op te groeien in een gezin met een broer of zus met autisme? Het boek stimuleert de lezer om meer door de bril van de brus te kijken naar de gezinssituatie en de broer-zusrelatie.

Mario, morgen gadegij naar de dokter door Mario De koninck
‘Mario, morgen gadegij naar de dokter!’ kennen we als theatervoorstelling, maar is nu ook verkrijgbaar als boek. Bij het verzamelen van anekdotes om in zijn voorstelling te verwerken, beseft Mario dat hij eigenlijk niet zou goed weet hoe hij als kind was. Daarom bevraagt hij zijn ouders en zijn zus, en de reacties waren best wel pakkend. Ze tonen onder andere hoe het was voor Mario’s zus om op te groeien met een broer met autisme, wat voor andere brussen ook herkenbaar kan zijn.

door Kolet Janssen
Een boek over een meisje dat opgroeit met een broer met autisme. Ze maakt van alles mee, ze is ook vaak boos op hem. Dit boek toont wat soms moeilijk onder woorden te brengen is. Je leest op de ene pagina wat zich afspeelt in het hoofd van het zusje, op de andere hoe het broertje daar over denkt.

door Adele Faber
Dit boek is niet specifiek gericht op autisme, maar wel op het versterken van de communicatie (en zodoende de relatie) tussen broers en zussen.

door Annelies Snoeckx
In dit boek wordt een groepsprogramma voor brussen besproken dat een antwoord biedt aan de nood aan ondersteuning (meer specifiek voor brussen tussen 9 en 13 jaar). Het beschrijft een reeks van elf grondig uitgewerkte bijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten wordt aan de hand van informatie, inleefoefeningen, thuisopdrachten, uitwisselingsmomenten, ... op zoek gegaan naar wat autisme precies is. Er wordt ook stilgestaan bij wat het betekent om brus te zijn en hoe hiermee om te gaan. Naast de beschrijving van de bijeenkomsten bevat het boek een theoretisch kader en een werkmap voor de brussen zelf.

door Benny Braem
Marens tweelingbroer Raf heeft autisme. Dit zorgt voor problemen op school, ruzies met andere leerlingen en woede-uitbarstingen thuis. Daarom vindt Maren het niet altijd fijn om zijn zus te zijn. Toch blijft ze voor hem opkomen.

door Anneleen Bams en Amber Brepoels
Lou heeft een grote broer, Jelle. Lou kan soms iets wat Jelle nog niet kan. Hoe komt dat? Jelle is toch haar grote broer? Mama en papa vertellen dat Jelle een grote kleine broer is. Samen zijn ze de grootste helden van mama en papa. Om taal en beeld te geven aan datgene dat vaak moeilijk te verwoorden is, werd er een leesboekje gemaakt voor jonge brussen.

door Annemie Vandaele en Barbara Bongini
Lise’s bijzondere broertje Thijs is net iets anders dan anderen: hij heeft autisme. Informatief prentenboek voor kinderen vanaf ca. 5 jaar.
Websites en organisaties
Brussenboek.nl: Op deze website vind je enkele (eerder algemene, en dus niet specifiek over autisme) artikels over brussen:
Onze dienst besteed ook veel aandacht aan de brussen van cliënten in begeleiding op de wachtlijst. Zo organiseren we twee keer per jaar een brussenbijeenkomst, waar de brus in een veilige context andere brussen kan ontmoeten en geïnformeerd wordt over autisme.
Om de aandacht van professionelen ook te richten op brussen, is er de website ‘Broersenzussen.be’. Je vindt er methodieken en concrete handvatten om mee aan de slag te gaan.
Podcasts
Deze podcast van ‘Geef me de vijf’ duikt dieper in het thema ‘brussen’:
“De geweldloze podcast” heeft een aflevering rond “Ruzies tussen broers en zussen”
In de “Howtotalkpodcast, Politieagentje spelen, hoe voorkom je dat?” krijg je allerlei inzichten over de verhoudingen tussen broers en zussen en hoe je op een constructieve manier kan communiceren.
Methodiek: De Brussenkoffer
In de Brussenkoffer worden de verschillende thema’s van het brus-zijn individueel en op een speelse manier bespreekbaar gemaakt met broers en zussen van personen met autisme. Het is een kant-en-klare koffer voor brussen van 6 tot 15 jaar.
Met de brusvalies maken we als het ware een reis met de brus naar verschillende landen. De brus kan samen met de begeleider volgende bestemmingen te bezoeken:
Jungle of Emoticons (Thema: Gevoelens)
Stam van Hermanos (Thema: Sterke kanten en talenten)
Droomland (Thema: Plek in het gezin)
Onbewoond eiland (Thema: Netwerk)
Wereld van Autisme (Thema: Informatie en inleving rondom autisme)
Brussenland (Thema: Ontmoetingsplek voor brussen)
Brussenbieb (Thema: Documentatie voor brussen)

Op elke bestemming wordt de brus ondergedompeld in een thema via leuke spelletjes en opdrachten. Aan de hand van het reisverslag kunnen de brus en/of de begeleider informatie over deze boeiende reis delen met de ouders.
Sinds 2021 kunnen de begeleiders van onze dienst deze boeiende reis met de brussen aanvatten, en met positief resultaat! Een snelle peiling leerde ons dat brussen tussen de 8 en 12 jaar de Brusvalies niet alleen leuk vinden, maar zich ook écht goed begrepen voelen. Ze leren bij over autisme en zeggen dingen als: “Ik begrijp mijn broer beter.” Ouders zijn enthousiast: zij zien de meerwaarde van de valies voor hun zoon of dochter en merken positieve veranderingen op. Ook de begeleiders die met de Brusvalies aan de slag gingen, zien duidelijke effecten: brussen voelen zich beter in hun vel, ervaren meer rust thuis en de band met hun broer of zus met autisme versterkt merkbaar.
Comments